2023 Schotland - Tweeds en Tartans

Mooie stofjes verzamelen, voor veel textielliefhebbers heel herkenbaar. Hebberig worden van alle mooie kleuren en materialen, maar nog geen idee wat je ermee zou kunnen doen. Dit overkwam mij dit jaar tijdens twee korte reizen naar Schotland. Toch maar zo veel mogelijk meegenomen, want teruggaan omdat je spijt hebt gaat niet vanwege de afstand.

In mei heb ik al geschreven over mijn gevilte stenen op het strand aan de oostkust, in dit en de volgende stukjes iets meer over Tweed en Tartans.

Voor mij is de beste methode als ik niet direct een idee heb wat ik met een nieuw materiaal wil maken, vooral niets doen! Af en toe kijken en weer wegleggen. Het komt vanzelf wel. Nu ben ik eindelijk voorzichtig begonnen om met mijn Schotse stofjes te experimenteren en iets te schrijven.

De korte rondreis in mei begon met een overnachting in de Tweed vallei. Dit bracht me op het idee om me iets meer te verdiepen in tweed stoffen, daar weet ik niet veel van behalve dat ik de kleuren en het materiaal prachtig vind.

We waren vlak bij Hawick het hart van de textielindustrie. Bij één van de fabrieken, Lovat Mill, kreeg ik uitgebreide uitleg over tweedstoffen, wol en het weefproces. Helaas kon ik niet in de fabriek kijken.

Tweed is een grove wollen geweven stof. De naam zou komen van het Schotse woord tweel, dat keper betekend. Tweed wordt zeer dicht geweven. De stof is dan ook direct als zodanig te herkennen. De weeftechniek maakt de stof zeer hecht. Het is dan ook goed wind- en waterwerend. De stof vertoont de schuine keperlijn en wordt uit geverfde garens geweven.

In de winkel van de fabriek waren diverse voorbeelden van materialen te zien die vroeger bij het weven werden gebruikt. En heel veel stoffen. Prachtige ruiten en visgraatmotieven. Sommige stoffen zijn ruw en grover geweven anderen erg dun en soepel.

De draden waarmee tweedstoffen worden geweven zijn vaak van meerdere kleuren geverfde wol. 

Tweedstoffen werden en worden nog steeds op het platteland en als outdoor kleding gedragen. De kleuren van de stoffen zijn hetzelfde als de kleuren in het landschap. Dat spreekt mij enorm aan.

Dit was pas de eerste ochtend. Een paar kilometer verderop kwamen we in Selkirk bij een kleinere weverij waar vooral plaids werden geweven, daar kreeg ik van de eigenaar een rondleiding door de fabriek. We hebben ook nog een Tartan-fabriek bezocht, hierover een andere keer.

Een paar dagen later tijdens de rondreis kwam ik in een winkel van Harris-tweed. Deze tweed wordt op het eiland Harris geweven en draagt een speciaal certificaat. Dit certificaat wordt enkel verleend wanneer de wol van schapen op de buiten Hebriden is en de stof op de eilanden zelf geweven werd. Het was erg leuk om met de dames te praten over de kleding die ook echt in de winkel gemaakt wordt.

 

Opvallend was dat er in alle fabrieken heel veel aan hergebruik van materialen wordt gedaan om te zorgen dat er zo min mogelijk afval ontstaat. Als milieukundig vind ik dat geweldig, als verzamelaar van restmaterialen is dat jammer. Gelukkig heb ik geen klagen over de hoeveelheid en verscheidenheid aan materialen die ik heb meegekregen.

Meestal maak als ik klaar ben met een textielproject een klein boekje van mijn restmateriaal, dit keer heb ik het direct gemaakt van het meegenomen materiaal. Hierover later meer.